Tuesday, June 11, 2019

Belajar Bahasa Dusun Sabah

Hello! so today aku nak ajar sedikit sebanyak tentang bahasa Dusun sabah. Fyi, aku adalah anak Sabah juga tetapi berbangsa Bajau. Aku sangat meminati bahasa bahasa kaum yg ada di Sabah kerana ianya unik. Senang je sebenarnya nak belajar bahasa Dusun ni! Ready? Jom!


Contoh Perkataan:

amu = tidak
diti / iti = ini
nopo = ialah/adalah
boros = cakap
mimboros = bercakap
oku = saya/aku
koilo = tahu
miagal = sama
suai = lain
osonong = baik
kopio = amat/sangat
osonong kopio = baik sekali/ sangat baik
haro = ada
maganu = memberi
manganu = mengambil
kesiwatan = peluang
tulun = orang
barajal = belajar
Gumamas = membuang rumput
baang = sungai besar
Lumuyud = banjir
Mindahu = pergi ke ladang
Mihad = menangis
sada-ikan
ponsu-mandi
waig-air
sikul-sekolah
kumut-selimut
Rumah - walai/lamin
Kelapa - Piasau
Ayam - Manuk
Jalan-jalan - Mimpanau
Tasu = Anjing
Tungau = Kucing
Tombolog = Burung
Wogok = Babi
Tulanut = Ular
Gobuk = Orang Utan
Kara = Monyet
Pungit = Kelawar
Puok = Burung Hantu
Bosing = Tupai
Sada = Ikan

Tulu = Kepala
Kabang = Mulut
Todung = Hidung
Liow = Leher
Mato = Mata
Turos = Muka
Tolingo = Telinga
Longon = Tangan
Gakod = Kaki
Tunturu = Jari
Po'oh = Paha
Busul = Punggung/pantat
Likud = Belakang
Tikagang = Tulang Rusuk
Totud = Lutut
Sondulu = Kuku
Tobuk = Rambut
Tutok = Otak
Pingas = Pipi
Tian = Perut
Tuhat = Urat
Raha = Darah
Dila = Lidah
Nipon = Gigi

Contoh Ayat:


Muhang oku dika= Saya Suka Kamu!
isai ngaran nu?= Siapa nama kamu?
Kisawo kono? =Adakah kamu sdh berkahwin?
Kano moi poginum= mari pg aramai ti!!
louson oku = saya lapar
ah oku louson =  saya tidak lapar
tuuhan oku = saya haus
ah oku tuuhan  = saya tidak haus
no yahan oku no =  saya kenyang sudah
ah oku po noyahan = saya belum kenyan
Osonong kopio tadau baino = bagus betul cuaca hari ini
Aik otopot be? = betulkah?



Selamat Pagi: osonong kosuabon 

Oh, selamat pagi, selamat pagi juga kepada kamu: oh, osonong kosuabon, kopisanangan nogi kumaa d-ya

Selamat malam: osonong totuong

Oh, selamat mlm, selamat malam juga kepada anda: oh, kopisanangan totuong nogi kumaa id d-ya.


Selamat petang: osonong sodopon

ya, selamat petang juga kepada anda: ba, osonong sodopon nogi kumaa d-ya


selamat tengahari:  osonong dangadau

ya, selamat tengah hari juga kepada saudara: om, osonong dangadau nogi kumaa dia topinai

nota:

  • osonong-selamat/baik/bagus- disesuaikan mengikut penggunaan
  • kosuabon- pagi
  • totuong-malam
  • sodopon-petang
  • dangadau-tengahari
  • topinai- saudara/sahabat

PERBUALAN SEHARIAN

siapakah nama anda?: isai ngaran nu?
nama saya ialah .....your name.........: ngaran ku nopo nga i ....your name.........

nota:
  • sebutan i adalah iee tapi ditulis sebagai i dalam kamus kadazandusun
  • ngaran: nama
  • isai: siapa

mari kita(jemput) makan?= kaino makan.
ok, good idea= ba, osonong kopio no (digunakan apabila anda menerima)
tidak paya la susah2 saya suda makan=oh, kada no. nakaakan okuno ti. (jika anda menolak)

nota:
  • kaino=mari
  • kada=tidak paya / jangan= ikut penggunaan
  • jangan buat= kada wonsoyo(won-so-yo)= penggunaan "kada" yang lain adalah ayat perintah.

mari(jemput) minum: kaino minum
ok, boleh jg.: ba, obuli nogi

anda hendak pergi ke mana?: hombo oh ongoyon nu?
saya mau pergi ke.....tpt..... : Mongoi oku hilo.....tpt.....

nota:
  • hombo: pergi mana
  • ongoyon: hendak

adakah anda pergi ke.....(tempat,rumah,majlis or......): mongoi ko hilo ....................
 ya, saya pergi. : oh, mongoi oku.
 tidak, saya tidak pergi: amu, ah oku mongoi.

nota;
  • amu: tidak
  • hilo: pergi ke
siapa ini?: isai ti?

 si john: i john bo ti

Senang kan? Happy learning! <3

1 comment:

Belajar Bahasa Dusun Sabah

Hello! so today aku nak ajar sedikit sebanyak tentang bahasa Dusun sabah. Fyi, aku adalah anak Sabah juga tetapi berbangsa Bajau. Aku sangat...